Konu Bazlı Deneme: Hangi Denemeyi Ne Zaman Yapmalısın?

Konu Bazlı Deneme Nedir ve Neden Önemlidir?
Konu bazlı deneme, adından da anlaşılacağı gibi, sadece belirli bir konuyu içeren sorulardan oluşan deneme türüdür.
Yani örnek vermek gerekirse, “Paragrafta Anlam” konusunu çalıştıysan, sadece bu konuyla ilgili sorulardan oluşan bir deneme çözersin.
Bu, seni o konu özelinde test eder.
Genellikle TYT deneme ya da AYT deneme kitaplarında, konulara göre ayrılmış testler görürsün ama konu bazlı denemeler daha sistematik, sınav formatına yakın ve ölçme-değerlendirme açısından daha işlevseldir.
Peki bu neden bu kadar önemli?
Çünkü çoğu öğrenci konuyu çalıştıktan sonra kendini “anladım” sanıyor.
Oysa ki konuyu anlamak ayrı, o bilgiyi sınav stresinde doğru şekilde kullanabilmek ayrı bir beceridir.
Konu bazlı denemeler bu noktada devreye giriyor.
Sana şu avantajları sağlar:
-
Hangi konularda eksik olduğunu hemen fark edersin.
-
Konu çalışmasını pekiştirir, bilgiler kalıcı hâle gelir.
-
Sadece bilgi değil, zaman yönetimi ve dikkatini de test eder.
-
Genel deneme çözmeden önce temelini sağlamlaştırır.
TYT deneme çözen biriysen örneğin “problemler” konusuna özel bir deneme çözmeden genel matematik denemesi çözmek, binayı temelsiz inşa etmeye benzer.
AYT deneme çalışıyorsan ve “integral” konusunu daha yeni öğrendiysen, direkt olarak tüm konuları içeren bir denemeye atlamak seni gereksiz şekilde zorlayabilir.
Bu yüzden konu bazlı deneme, hedefli çalışmanın vazgeçilmez parçasıdır.
Hedefe giden yolda önce rotanı belirlemek istiyorsan, işe bu denemelerle başlamalısın.
Hangi Aşamada Hangi Denemeye Ağırlık Verilmeli?
Sınav sürecinde neye ne zaman odaklanacağın, başarıyı belirleyen en önemli etkenlerden biridir.
Bu sadece konu çalışması için değil, deneme zamanı açısından da geçerli.
Çünkü her aşamada aynı tür denemeyi çözmek verimli olmaz.
Hazırlığın başında, ortasında ve sonunda çözmen gereken denemeler farklıdır.
Önce hazırlığın başından başlayalım.
Yeni konu öğrenmeye başladığın ilk dönemlerde yapman gereken en doğru şey, konu bazlı deneme çözmektir.
Her yeni konunun hemen ardından 10–15 soruluk mini denemeler çözmek, bilgileri pekiştirmenin en hızlı yoludur.
Bu dönemde tam deneme çözmek seni sadece yorabilir.
Zaten amacın tüm konulara hâkim olmak değil, temeli sağlam kurmaktır.
İkinci aşamada yani sınava hazırlığın ortalarında, artık birçok konuyu öğrenmiş olursun.
Bu dönemde konu eksiklerini fark edersin ve bunları kapatmak için hem konu bazlı hem de karma denemeler çözmelisin.
Karma denemeler, birden fazla konuyu aynı anda sorgular.
Bu da seni sınav gerçekliğine biraz daha yaklaştırır.
Yani artık zaman tutarak çözmeye başlamalısın.
Ancak bu, konu bazlı denemeleri tamamen bırakacağın anlamına gelmez.
Zorlandığın konularda hala hedefli çalışmalar yapmalısın.
Son döneme geldiğinde ise artık genel denemeler ön plandadır.
Sınava benzeyen denemeleri süreli çözmeli, analiz yapmalı ve gerçek sınav gibi davranmalısın.
Bu süreçte konu tekrarları yapılabilir ama sadece gerekli olanlarda ve kısa sürede.
Yani özetle: hazırlığın başında konu bazlı denemelerle temeli oturt, ortasında karma denemelerle genel becerilerini test et, sonunda ise tam denemelerle sınav provasına geç.
Bu şekilde hem zamanı doğru kullanırsın hem de netlerini aşama aşama artırırsın.
Sayısal ve Sözel Derslerde Konu Bazlı Deneme Planlaması
Her dersin yapısı farklıdır.
Bu yüzden her derse aynı deneme planını uygulamak büyük bir hatadır.
Sayısal deneme çözerken dikkat etmen gereken şeylerle, sözel deneme çözerken dikkat etmen gereken şeyler tamamen farklıdır.
Örneğin, matematikte bir konuyu anlamak yetmez; o konuyu çözme hızın da çok önemlidir.
Tarihte ise önemli olan detay bilgileri unutmamaktır.
Bu yüzden ders bazlı plan yapmak gerekir.
Başlayalım.
Matematik – Fizik – Kimya Gibi Sayısal Dersler
Sayısal derslerde konu bazlı deneme planlaması yaparken konuların zorluk seviyesine dikkat etmelisin.
Örneğin:
-
Temel konular (örneğin, rasyonel sayılar, işlem önceliği) çalışıldıktan hemen sonra kolay düzeyli konu bazlı denemeler çözülmeli.
-
Zor konular (örneğin, integral, tork, momentum) çalışıldıktan sonra birkaç gün bekleyip daha kaliteli, sınav formatına yakın denemeler çözülmeli.
Sayısal derslerde yapılan en büyük hata, sadece test çözmek.
Oysa deneme çözerek şu üç beceriyi geliştirebilirsin:
-
Hız
-
Strateji
-
Soru tipi tanıma
Sayısalda deneme çözüm zamanı, konuyu çalıştıktan hemen sonra değil, konuyu birkaç kez tekrar edip belirli bir seviyeye geldikten sonra olmalıdır.
Bu şekilde sadece doğru yapıp geçmezsin, neden yanlış yaptığını da öğrenirsin.
Tarih – Coğrafya – Edebiyat Gibi Sözel Dersler
Sözel derslerde konu bazlı deneme çözmek bilgi ölçmek için idealdir.
Ama burada dikkat etmen gereken şey zaman değil, unutma riskidir.
Yeni çalıştığın bir tarih konusunu 1 gün sonra deneme ile tekrar etmek, bilgiyi uzun süreli hafızaya atmanı sağlar.
Yani:
-
Tarih konularını çalıştıktan hemen sonra mini konu bazlı denemeler çöz.
-
3–4 gün sonra aynı konudan başka bir deneme çözerek bilgini test et.
-
Edebiyat gibi ezber ağırlıklı konularda denemeleri haftalık tekrar programına entegre et.
Sözel denemelerin en büyük avantajı, unuttuğun noktaları çok net şekilde görmendir.
Ayrıca ders çalışırken gözden kaçırdığın küçük ama kritik bilgileri fark etmeni sağlar.
Sonuç olarak sayısal ve sözel derslerin her biri için farklı bir deneme çözme mantığı gerekir.
Sayısalda işlem pratiği, dikkat ve süre ön plandayken;
Sözeld e bilgi tazeliği, detaylara hâkimiyet ve tekrar sıklığı ön plandadır.
Buna göre bir ders bazlı plan oluşturursan, denemeler senin için bir yük değil, başarıya çıkan birer basamak olur.
Konu Takip Çizelgesi Nasıl Hazırlanır?
Sınav hazırlığında ne kadar çalıştığın değil, ne kadar düzenli çalıştığın önemlidir.
Bu yüzden bir konuda onlarca deneme çözmüş olsan bile, eğer bunları takip etmiyorsan gelişimini ölçemezsin.
İşte tam da bu yüzden bir konu takip tablosu hazırlamak şart.
Bu tablo, sadece hangi konuyu çalıştığını değil, o konudan kaç deneme çözdüğünü, ne zaman çözdüğünü ve sonuçlarını da görmeni sağlar.
Peki bu çizelge nasıl hazırlanır?
1. Önce Dersleri Ayır
İlk adım, tüm dersleri ayrı bölümler hâlinde gruplamak.
Matematik, fizik, tarih, coğrafya gibi her dersin altında kendi konuları yer almalı.
Her konunun karşısında boş kutucuklar olacak şekilde bir yapı kur.
Bunu Excel’de, Google Sheets’te ya da bir defterde yapabilirsin.
2. Her Konuya Tarih, Net ve Not Alanı Ekle
Her konunun yanına şu başlıkları ekle:
-
Çözüm tarihi
-
Doğru sayısı
-
Yanlış sayısı
-
Net
-
Notlar (zorlandığın soru tipi, tekrar ihtiyacı vb.)
Bu şekilde sadece “çözüldü” diye tik atmazsın, detayları da takip edersin.
3. Renk Kodlarıyla Öncelik Belirle
Eğer tabloyu dijital hazırlıyorsan, renk kodlarıyla hangi konunun öncelikli olduğunu işaretle.
Örneğin:
-
Kırmızı: Eksik / Zorlandım
-
Sarı: Tekrar Edilmeli
-
Yeşil: Konu Oturdu
Bu görsel kodlama seni sadece motive etmez, aynı zamanda neye odaklanman gerektiğini de hızlıca gösterir.
4. Deneme Planı Hazırlama Kısmını Dahil Et
Takip çizelgesine haftalık veya aylık deneme planı bölümü eklemeyi unutma.
Bu alanda hangi haftada hangi konudan deneme çözeceğini önceden planlayabilirsin.
Bu da seni “bugün ne çalışsam” boşluğundan kurtarır.
5. Düzenli Olarak Güncelle
Bir kez hazırlamak yetmez.
Takip çizelgesi her denemeden sonra güncellenmeli.
Bu alışkanlık hâline geldiğinde başarı sadece zaman meselesi olur.
Unutma: Planı olan kazanır.
Ve konu takip tablosu, sadece bir liste değil, senin çalışma stratejinin en güçlü silahıdır.
Yanlışlardan Öğren: Konu Bazlı Deneme Analizi Nasıl Yapılır?
Bir deneme analizi yapmazsan, o denemeyi boşuna çözmüş olursun.
Sadece doğru sayına bakıp geçmek, sınavda aynı hataları tekrar yapmana neden olur.
Bu yüzden en az deneme çözmek kadar önemli olan şey: yanlışları analiz etmek.
Özellikle konu bazlı deneme çözdüğünde bu analiz, sana çok net bir yol haritası çizer.
Peki bunu nasıl yapacaksın?
1. Yanlış Soru Analiziyle Başla
Denemeyi çözdün, sonuçlar hazır.
Hemen doğru-yanlış sayılarına değil, yanlış yaptığın sorulara odaklan.
-
Sorunun hangi konudan geldiğini not al.
-
Neyi yanlış yaptığını anlamaya çalış: bilgi eksikliği mi, işlem hatası mı, dikkat dağınıklığı mı?
-
“Yanıtı A, ben B işaretlemişim” değil; “neden B dedim?” sorusunu kendine sor.
Bu analiz sana, sadece o konuyu değil, sınavdaki düşünme şeklinin nerede kırıldığını gösterir.
2. Konu Tekrar Stratejisi Belirle
Eğer aynı tür sorularda sürekli hata yapıyorsan, sadece test çözerek bu sorunu çözemezsin.
Orada eksik olan şey bilgidir.
Yani:
-
Konuyu 1 kez tekrar et.
-
Ardından kısa, kolay seviyede yeni bir test çöz.
-
Sonra bir mini konu bazlı deneme daha yaparak eksik kalan noktayı pekiştir.
Bu üç adımlı tekrar stratejisi, yanlış yaptığın konunun zihninde kalıcı hale gelmesini sağlar.
3. Not Almayı Unutma
Her deneme sonrası şu 3 şeyi yaz bir kenara:
-
En çok yanlış yaptığım konu neydi?
-
Neden hata yaptım?
-
Bir sonraki denemede aynı hatayı yapmamak için ne yapmalıyım?
Bu mini özet, ilerleyen haftalarda tekrar çalışman gereken konuları sana hatırlatır.
Ve evet, bu tekrarlar zaman alır.
Ama sınavda bir sorudan bile fazla net yapmak sana binlerce kişi fark attırır.
4. Analizi Rutine Dönüştür
Deneme çözmek nasıl bir alışkanlıksa, deneme analizi de bir alışkanlık olmalı.
Her denemeden sonra, 15–20 dakikanı bu analize ayırırsan, farkı birkaç hafta içinde görmeye başlarsın.
Yanlışlardan korkma.
Çünkü sınavdan önce yapılan her yanlış, seni doğruya bir adım daha yaklaştırır.
Yeter ki üzerine git.
SSS – Sıkça Sorulan Sorular
Konu bazlı denemeler ne zaman çözülmeye başlanmalı?
Konu anlatımları tamamlandıkça hemen ardından konu bazlı denemelere başlanmalıdır.
Her konunun sonunda 10–15 soruluk kısa denemeler çözmek, bilgilerin kalıcı olmasını sağlar.
Bu sayede hem konu oturur hem de eksikler hızlıca fark edilir.
Her gün konu bazlı deneme çözmek verimli midir?
Hayır, her gün konu bazlı deneme çözmek çoğu zaman verimi düşürür.
Çünkü deneme sonrası analiz ve tekrar süresi de gerekir.
Haftalık programda 2 veya 3 günü konu bazlı denemelere ayırmak yeterlidir.
Önemli olan miktar değil, çözüm sonrası yaptığın analizdir.
Konu bazlı denemelerle eksiklerimi nasıl tespit edebilirim?
Çözüm sonrası yanlış yaptığın her soruyu mutlaka konusuna göre etiketle.
Örneğin: “Üslü sayılarda işlem hatası” ya da “paragraf sorusunda dikkat kaybı”.
Bu etiketler sayesinde tekrar hangi konulara çalışman gerektiğini net olarak görürsün.
Yanlışların olduğu konulara dönüş yaparak hedefli tekrar yapabilirsin.
Hangi kaynaklardan konu bazlı deneme çözmeliyim?
Mümkünse MEB tarzı sorular içeren, güncel müfredata uygun kaynaklar tercih et.
Soruların gerçek sınava yakın olması önemli.
Eğitimuzem gibi güvenilir kaynaklardan önerilen deneme kitapları da oldukça faydalı olabilir.
Sadece kolay değil, orta ve zor düzey sorular içeren kaynaklara da yönelmelisin.
Konu bazlı denemeleri ne zaman genel denemelerle değiştirmeliyim?
Tüm konuların yaklaşık %80’i tamamlandığında, konu bazlı denemeleri yavaş yavaş azaltabilirsin.
Bu noktadan sonra haftada 1–2 kez genel deneme çözmek daha etkili olur.
Yine de zorlandığın konular varsa, arada konu bazlı denemelerle o alanları desteklemeyi bırakma.